I.P.A. her‑merkt na protest boze hindoe

De ambachtelijke Amsterdamse Friekens Brouwerij introduceert met gepaste trots het nieuw ontworpen etiket van haar India Pale Ale.

Dit naar aanleiding van een persbericht dat ‘Hindu statesman’ Rajan Zed uit Reno, Nevada, Verenigde Staten, in mei 2019 deed uitgaan.

In dit persbericht stelt hij, onder de vlag van de ‘Universal Society of Hinduism’, dat de beeltenis van de godheid Ganesh op het bieretiket van Friekens’ I.P.A. hoogst ongepast is. Naar zijn mening is het in verband brengen van een godheid met een alcoholische versnapering ‘uiterst respectloos’ en bagatelliseert het de ‘enorm vereerde’ Ganesh. Hij wekt daarbij de indruk te spreken namens de ‘1,1 miljard gelovigen’ die het hindoeisme aanhangen.

Het persbericht werd opgepikt door de Amsterdamse krant Het Parool, die er een artikel aan wijdde op haar website, en de brouwerij om een reactie vroeg. Die liet daarop, bij monde van een geschrokken medewerkster, weten dat het niet de bedoeling was iemand te kwetsen, dat er een excuusbrief aan de organisatie zou komen en dat het etiket van de website zou worden verwijderd.

het oude etiket …

Op Friekens’ website werd het bier aangeprezen als een ‘goddelijk nectar’, een ‘welhaast bovenzinnelijke gewaarwording van intense smaakbeleving’ en ‘bier waar Ganesh, de sympathieke hindoe-godheid met de olifantenkop, in benevelde benevolentie op neerziet’. Op het etiket zoals getoond op de website werd Ganesh onherkenbaar gemaakt en de verwijzing in de tekst door zwarte blokken onleesbaar.

Rajan Zed maakte hiervan direct gewag in een triomfantelijk persbericht waarin hij het voorgaande in grote lijnen herhaalde, eraan toevoegend dat bedrijven hun ‘senior executives’ zouden moeten trainen op religieuze en culturele sensitiviteit.

… en het nieuwe

Friekens, met recht een micro-brouwerij (en dus) zonder een dergelijke management-structuur, had I.P.A. tot dan toe eenmalig gebrouwen. Pas nu keert het bier terug in het assortiment, met een nieuw etiket. Hierop prijkt weliswaar wederom een vetzak met een olifantenkop, maar dit is nadrukkelijk niet Ganesh.

Het bier evenwel is smakelijk als voorheen, en zal vast op de goedkeuring van elk Hoger Wezen, van welke religie ook, en al hun volgelingen, kunnen rekenen!

Meer van dat

Bier en religie:
Een koppig brouwsel

Friekens Brouwerij is niet de eerste brouwerij die een India Pale Ale aan de man brengt met een afbeelding van een Indiase godheid op het etiket, en zal ook de laatste niet zijn. Het ligt immers voor de hand.

‘Het zijn net stripfiguren’, aldus de zegsman van GRAFX MFG, het Amsterdamse bureau dat voor Friekens Brouwerij de grafische vormgeving verzorgt. ‘Vaak mooi getekend, kleurrijk, vier, zes, acht of nog meer armen en benen, direct herkenbaar als Indiaas.’ Vooral Ganesh, de sympathieke hindoe-godheid met de olifantenkop, is populair onder bierbrouwers. ‘Er zijn wel wat raakvlakken tussen drank en olifanten, roze meestal.’

Dat een pressiegroep zich boos maakte over het gebruik van Ganesh op het etiket van Friekens I.P.A., was even schrikken. Zeker als de verwijten uit religieuze hoek komen, moet je op je tellen passen. We kennen immers allemaal de beelden van uitzinnige massa’s bebaarde (veelal) mannen die al vlagverbrandend op hoge toon genoegdoening eisen voor het hen of wat zij heilig achten aangedane onrecht. ‘Het is toch vreemd dat religieuzen altijd respect voor hún geloof opeisen, maar dat zelf zelden kunnen opbrengen voor andersdenkenden.’

Friekens Brouwerij kreeg het aan de stok met de Universal Society of Hinduism. ‘Verdorie, da’s niet mis! De Universal Society! Dat suggereert dat deze organisatie niet alleen de 1,1 miljard hindoes hier op aarde vertegenwoordigt, maar ook die in de rest van het universum, en God (…) weet hoeveel er daarvan daar huizen!’

Niets is echter minder waar, want de USofH is ‘not a membership organization’. Het is het vehikel van Rajan Zed, zelfverklaard ‘Hindu statesman’ te Reno, Nevada, Verenigde Staten. Een eenmans-actiegroep die vaker met dit bijltje hakt, want eventjes googlen leert dat Friekens inderdaad de eerste niet was, dat vele micro­brouwerijen op hetzelfde idee waren gekomen. En fabrikanten van deurmatten, beddenspreien en leggings. Schoenfabrikant Converse bedrukte een schoen met de hoes van Jimi Hendrix’ Axis: Bold As Love, waarop de vingervlugge gitarist veelarmig tussen de hindoe-goden staat. Rajan Zed heeft ‘t er maar druk mee.

Zed gaat eigenlijk altijd op dezelfde wijze te werk; hij doet een persbericht uitgaan en laat het werk opknappen door (al dan niet plaatselijke) media, die de booswicht in het kader van wederhoor om een verklaring vraagt. Vaker wel dan niet heeft Zed dan al zijn doel bereikt, het product wordt teruggetrokken en nederige excuses aangeboden.

‘Als het aan mij had gelegen, had hij zijn zin niet gekregen. Ik zit op de lijn van Richard Dawkins, die het geloof als een waandenkbeeld ziet. Voor wanen hoef je geen respect te hebben, toch? Laat de Pastafarians maar voor hun eigen pasta zorgen!’

‘Culturele toeëigening? Nee, zo woke ben ik niet. In de ge­globaliseerde wereld wordt over en weer cultureel toegeëigend. Wat mij betreft is het publiek domein. In India doen ze ook aan leentjebuur met Westerse cultuur. En godheden worden er massaal te pas en te onpas gebruikt voor commerciële doeleinden. Banken, verzekeraars, restaurants, de schoenmaker, you name it!’

Voor Rajan Zed heeft ‘Gaddha’ een persoonlijke boodschap, die hij middels een handgebaar kenbaar maakt.

‘Ik vind het dus wel te billijken, een godheid op een bieretiket. Religie en de Friekens Brouwerij hebben immers dezelfde core business: opium voor het volk! Maar het was niet mijn beslissing, Ganesh moest gaan.’

‘Vandaar dat we op het nieuwe etiket weliswaar een dikkertje met een olifantenkop hebben staan, maar nadrukkelijk níet Ganesh. If anything hebben we hier van doen met een hybride heilige. Een combinatie van Boeddha en Ganesh. Boenesh, als het ware, of beter nog: Gaddha. Inna Gaddha Da Vida, Baby!’

(De door GRAFX MFG geventileerde meningen worden niet noodzakelijkerwijs door de Friekens Brouwerij onderschreven.)

Wie is Rajan Zed?
Wat is de Universal Society of Hinduism?

Enkele brouwerijen die ook door Rajan Zed op de korrel genomen zijn:

Bier van Friekens

A.P.A.

Amerikaanse Pale Ale

Pale Ale
Alc. 5,5% Vol. | IBU 40 | EBC 12

Drie keer gehopte Pale Ale met Amerikaans gist en hop.

Meer over A.P.A.

Een boud bier dat het grote gebaar niet schuwt, type ruwe bolster, blanke pit. Luidkeels hoppig, schreeuwerig fris en breeduit bitter, een brouwsel dat Amerikaanse Pale Ale weer groots gaat maken! ’t Is geweldig.

Driedubbel gehopte blonde Pale Ale van Pilsner en München mout en Amerikaans Safale US-05 gist­. In de ketel gehopt met Columbus voor bitterheid, en met Simcoe in de draaikolk en de drooghop tijdens de eerste fermentatie voor aroma.

draagkartondoos
fles4 flessen12 flessen
€ 2,75€ 11€ 27,50

I.P.A.

India Pale Ale

Pale Ale
Alc. 6,6% Vol. | IBU 60 | EBC 15

Met een zeer grote hoeveelheid hop langdurig gehopte India Pale Ale.

Meer over I.P.A.

Friekens I.P.A. is de olifant in de porceleinkast: aan dit smaakrijke bier is niets voorzichtig of subtiel. Het is een I.P.A. zoals het hoort, vol op de tong en in afdronk, hevig hoppig met een hoofdrol voor intens frisse citrusaroma’s.

Gebrouwen van Pilsner en München mout en gehopt met grote hoeveelheden Simcoe, Centennial, Citra en Amarillo. En dat proef je. Dit is geen bier voor weekhartigen.

draagkartondoos
fles4 flessen12 flessen
€ 3,00€ 12€ 30

Lees meer over Friekens I.P.A.

B.A.S.

Bass Activated Saison

Saison
Alc. 6,5% Vol. | IBU 15 | EBC 6

Saison van mout en spelt, geactiveerd met daverende drums en brommende bassen.

Meer over B.A.S.

Een ‘bas-geactiveerde’ Saison, waarbij het gist gedurende de eerste 72 uur van de fermentatie in beweging is gehouden door laagfrequente geluidsgolven. Dit proces, waarbij het gist zich vrij door de ketel beweegt en niet bezinkt op de bodem, zorgt voor een verlengde en grondiger fermentatie.

Gebrouwen van Pilsner mout en spelt, gehopt met Brewers Gold, East Kent Goldings en Hallertau Blanc, verrijkt met gedroogde schil van Curaçao sinaasappelen en vergist met Belle Saison. Een klassieke Saison-’neus’, verfrissend, aangename citrus­tonen, een droge afdronk.

draagkartondoos
fles4 flessen12 flessen
€ 3,00€ 12€ 30

B.S.

The Bright Side

Session Ale
Alc. 4,4% Vol. | IBU 45 | EBC 8

Drie keer gehopte blonde Session Ale.

Meer over B.S.

Een vrolijke, luchthartige, stroblonde ale voor wie de zaken zorgeloos van de zonzij beziet. Zwemen van passievrucht, citrus, ananas, druif en sereh.

Licht zomerbier dat blij met de staart kwispelt, maar met intussen een stevig gespierde body.

Gebrouwen van Pilsner, Pale Ale en Cara mout, gehopt met Columbus, Bramling Cross en Fuggles, en gedrooghopt met Hallertau Blanc.

draagkartondoos
fles4 flessen12 flessen
€ 2,75€ 11€ 27,50

WIT

Tarwebier

Tarwebier
Alc. 5,2% vol.

’Wit’- of tarwebier op Belgische wijze. Licht ondoorzichtig maar helder van smaak en karakter.

Meer over WIT

Wat als wit niet wit is? Friekens Wit is geel, zoals dat hoort bij bier. ’Wit’ is hier oudvlaams voor tarwe. Een verfrissend tarwebier op Belgische wijze, licht ondoorzichtig maar helder van smaak en karakter.

Ingrediënten: Pilsner-, München– en tarwemout, havervlokken. Hop: Brewer’s Gold en Northern brewer. Koriander, kamille en mandarijnschil. Vergist met Lallemand Belgisch Wit.

draagkartondoos
fles4 flessen12 flessen
€ 2,75€ 11€ 27,50

ROOD

Amber Ale

West Coast Amber Ale
Alc. 5,8% Vol.

Rossig bier van hoge gisting, winterbier met een stevige body en een warme, krachtige afdronk.

Meer over ROOD

Ontwaakt, verdorstenden der aarde!
Droogkeligen aller landen, verenigt u!

Wat willen wij? Bier! Wanneer willen wij het? Nu!
Nee, de revolutie zal niet op televisie komen, maar er kan wel op gedronken worden, met Friekens Rood!

Een West Coast Amber Ale, rossig bier van hoge gisting. Heerlijk intens, vol op de tong, met tonen van fruit en een gebalanceerde bitterheid van Amerikaanse hop. Geroosterde gerst en kristalmout geven dit frisse winterbier een stevige body en een krachtige, warme, verbroederende afdronk.